Wat zijn de algemene regels voor arbitrage?

De algemene regels voor arbitrage zijn geregeld in het Vierde Boek van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Deze regeling bevat waarborgen voor de inrichting van een arbitrage en voor de aantasting van een arbitraal vonnis. Partijen moeten samen schriftelijk arbitrage hebben overeengekomen, anders is het scheidsgerecht niet bevoegd. De overeenkomst tot arbitrage moet schriftelijk zijn, dit kan onder bepaalde voorwaarden ook een verwijzing naar algemene voorwaarden zijn. De wettelijke regeling inzake arbitrage bestaat uit dwingendrechtelijke en niet-dwingendrechtelijke bepalingen, van deze laatste kunnen partijen afwijken.

Arbitrage moet je dus afspreken. Het is verstandig daarbij ook direct af te spreken waar en bij welk scheidsgerecht de arbitrage zal plaatsvinden. Arbitrage geschiedt immers niet bij de ‘gewone rechtbank’ en er bestaan verschillende nationale en internationale, algemene en gespecialiseerde organisaties op het gebied van arbitrage. Uit artikel 1021 Rv blijkt dat deze overeenkomst schriftelijk moet worden vastgelegd. Het geschrift in kwestie dient ofwel de overeenkomst tot arbitrage zelf te bevatten, ofwel te verwijzen naar door de wederpartij geaccepteerde algemene voorwaarden die in arbitrage voorzien. Indien partijen arbitrage zijn overeengekomen, mag in beginsel niet meer bij de ‘gewone’ rechter worden geprocedeerd. Als partijen een arbitrage instituut hebben aangewezen, zal worden geprocedeerd overeenkomstig de wijze waarin het arbitrage instituut heeft voorzien. Hebben partijen geen arbitrage instituut aangewezen, dan is er sprake van een zogeheten ‘ad hoc’ arbitrage. Partijen moeten dan zelf in een wijze van procederen voorzien of een toepasselijk reglement ter zake aanwijzen. In arbitrage wordt het geschil behandeld door zogeheten arbiters. Partijen mogen deze arbiters doorgaans zelf kiezen. Hebben partijen gekozen voor arbitrage bij een arbitrage instituut, dan geschiedt de keuze van de arbiters conform de regels van het arbitrage instituut. Is er sprake van ‘ad hoc’ arbitrage, dan moeten partijen zelf de benoeming van de arbiters afspreken of een toepasselijk reglement ter zake aanwijzen.

Arbitrage is een wettelijke vorm van geschilbeslechting, die in Nederland sinds 1838 wettelijk is verankerd. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat privaatrechtelijke geschillen worden beslecht door de overheidsrechter, maar hierop is een uitzondering, te weten arbitrage. Als een geschil op geldige wijze aan arbitrage is onderworpen, verklaart de overheidsrechter zich onbevoegd. Arbiters van een scheidsgerecht zijn alleen bevoegd te oordelen over geschillen als partijen dit hebben afgesproken. Partijen kunnen dit vooraf voor toekomstige geschillen regelen door een arbitragebeding op te nemen in de overeenkomst, in de algemene voorwaarden of in aanvullende afspraken. Als in een procedure een overeenkomst tot arbitrage door een van de partijen wordt betwist, moet de overeenkomst door een schriftelijk stuk worden bewezen, maar een verwijzing naar een arbitragebeding in een overeenkomst of algemene voorwaarden volstaat.