Wat betekent artikel 1?

Volgens artikel 1 van de Grondwet moet iedereen in Nederland gelijk worden behandeld. Het is dus een grondwettelijk verbod om mensen of bepaalde groepen uit te sluiten. Artikel 1 staat als volgt omschreven in de Grondwet: “Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.” Als sinds 1798 heeft ieder die onder Nederlands gezag valt recht op gelijke behandeling. Pas vanaf 1983, bij de grote grondwetsherziening, wordt dit artikel toegespitst op een verbod op discriminatie.

Artikel 1legt het recht op gelijke behandeling en het discriminatieverbod grondwettelijk vast. De letterlijke tekst van artikel 1 is als volgt: "Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan". Zoals je misschien opvalt, bestaat artikel 1 eigenlijk uit twee delen. Het eerste deel bepaalt dat iedereen gelijk behandeld moet worden en het tweede deel bepaalt dat discriminatie niet is toegestaan. Het eerste deel, over gelijke behandeling, komt al heel lang voor in eerdere versies van de Nederlandse Grondwet. In de beroemde Grondwet van Thorbecke, uit 1848, werd opgenomen dat iedereen in Nederland gelijke aanspraak had op bescherming van persoon en goederen. Ook werd er een deel aan toegevoegd: het verbod op discriminatie op basis van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook. Alhoewel artikel 1 dus alle vormen van discriminatie verbiedt, kwamen er de laatste jaren toch stemmen op die vonden dat ook discriminatie op basis van handicap of seksuele gerichtheid daarin specifiek benoemd moesten worden. Op 17 februari van dit jaar, precies 40 jaar na de inwerkingtreding van de Grondwet van 1983, ondertekende de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de wet met deze nieuwe tekst van artikel 1.