Wat zijn de kosten van een rechtszaak in het familierecht?

De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Bij de kosten van een procedure moet u denken aan: griffierechten, de kosten voor het starten van de procedure; kosten voor een deurwaarder om de tegenpartij te dagvaarden; advocaatkosten; kosten voor deskundigen en getuigen die u zelf wilt inschakelen. Verliest u een rechtszaak? Dit betekent niet automatisch dat u de kosten van de tegenpartij moet betalen. Krijgt u gelijk in een bestuursrechtelijke procedure? Dan krijgt u de proceskosten vergoed.

Bent u alleenstaande, dan wordt uiteraard uitsluitend gekeken naar uw verzamelinkomen van 2 jaar terug. Bent u geen alleenstaande, dan wordt het inkomen van 2 jaar terug van u en uw huidige partner bij elkaar geteld. U heeft geen recht op een toevoeging als uw vermogen in het peiljaar (dus 2 jaar terug) meer was dan het zogenoemde heffingsvrije vermogen. Zie: Raad voor Rechtsbijstand Vrijgesteld vermogen per persoon 2023 (peiljaar) € 33.748

Een rechtszaak starten kost geld. U betaalt bijvoorbeeld voor: een advocaat een deurwaarder de rechtbank De kosten voor een advocaat Als u een advocaat heeft, betaalt u hem of haar per uur. De uurprijs verschilt per advocaat. De kosten voor een deurwaarder Voor een rechtszaak tegen een persoon of bedrijf heeft u een deurwaarder nodig. Een dagvaarding kost € 144,47. Vaak komen er ook andere kosten bij. U moet de rechtbank betalen Om een rechtszaak te kunnen starten, moet u griffierechten betalen. Dit zijn de kosten voor uw procedure bij de rechtbank. Er kunnen kosten bij komen Soms maakt u nog andere kosten bij een rechtszaak. Bijvoorbeeld: kosten voor een tolk kosten voor het opvragen van gegevens, zoals een uittreksel BRP van de gemeente reiskosten van een getuige die u oproept kosten voor een onderzoek van een deskundige om te bewijzen dat u gelijk heeft. Bijvoorbeeld een medisch onderzoek bij letselschade. als de rechter beslist dat u de kosten van de tegenpartij moet betalen. Dit heet een kostenveroordeling.

In het familierecht moeten beide partijen in de regel hun eigen kosten dragen. Dat kan ook zo zijn als de ander niet meewerkt aan afspraken die jullie hebben gemaakt: je kunt dan soms niet anders dan afspraken via de rechtbank afdwingen en dat kost nu eenmaal geld. Het antwoord op deze vraag is bijna altijd teleurstellend: in het familierecht moeten beide partijen in de regel hun eigen kosten dragen. Dit neemt niet weg dat je de rechter wel kunt verzoeken dat de ander ook jouw proceskosten moet voldoen. Als de ander een procedure bij de rechtbank opstart en je dat zelf niet wilt, krijg je te maken met kosten die je zelf niet had willen maken.

In zaken op het terrein van het personen- en familierecht bedraagt het uurtarief € 179,- (exclusief BTW). Verder dient u rekening te houden met de kosten van griffierecht en de kosten van uittreksels uit het bevolkingsregister. Daarnaast worden andere kosten aan u doorberekend, zoals griffierecht, uittreksels uit het bevolkingsregister, e.d. In dat geval wordt uw zaak als betalend aangemerkt en dient u conform het overeengekomen tarief de verrichte werkzaamheden te vergoeden. Het is raadzaam uw polis goed na te lezen en dit bij onduidelijkheid bij uw verzekeraar na te vragen. Bij mediation zonder doorverwijzing van de rechtbank geldt een uurtarief van € 179,- exclusief BTW (€ 216,59 per uur inclusief BTW). Bij mediation na doorverwijzing van de rechtbank (ook wel genoemd: mediation naast rechtspraak) geldt een instaptarief van € 150,- exclusief BTW (€ 181,50 inclusief BTW) voor de erste twee uur. Daarna geldt een uurtarief van € 179,- exclusief BTW (€ 216,59 per uur inclusief BTW). Indien u kiest voor bemiddeling voldoet u ieder de helft van dit tarief (behoudens het geval dat één van u voor gefinancierde rechtsbijstand in aanmerking komt; één van u betaalt dan de helft van het uurtarief en de ander de eigen bijdrage opgelegd door de Raad voor Rechtsbijstand (RvR)).

Een procedure opstarten kost geld, maar in een procedure betrokken worden kost ook geld. Procederen binnen het familierecht kan doorgaans niet zonder advocaat. Dit betekent dat u hoe dan ook kosten voor rechtsbijstand moet maken, in de vorm van honorarium (salaris van de advocaat). Daarnaast zult u in veel voorkomende gevallen griffierechten moeten betalen aan de rechtbank én moet er in sommige gevallen een deurwaarder worden ingeschakeld. Ook deze kosten zijn voor uw rekening. De kosten van een procedure kunnen dus aardig oplopen. In het familierecht geldt als hoofdregel dat ieder zijn/haar eigen proceskosten betaalt, ongeacht wiens verzoek er wordt toegewezen. Dus óók als u de procedure wint, zijn alle gemaakte kosten voor uw eigen rekening. Uw ex-partner zal ook zijn/haar eigen kosten moeten betalen. De rechter noemt dat ook wel het ‘compenseren van de proceskosten’. Het gerechtshof in ’s-Hertogenbosch heeft in 2012 vrij helder uitgelegd waarom in het familierecht normaliter niet tot proceskostenveroordeling wordt overgegaan en dus de proceskosten tussen partijen worden gecompenseerd. Het komt er kortgezegd op neer dat procedures tussen ex-partners vaak samenhangen met persoonlijke en interrelationele moeilijkheden. Er spelen bij familierechtelijke procedures niet alleen juridische argumenten, maar ook emotionele belangen. Dat de ene partij ‘in het gelijk’ wordt gesteld betekent in het familierecht niet automatisch dat de andere partij ‘ongelijk’ heeft. Het gaat in veel zaken om een afweging van belangen. Het is dan niet redelijk dat de partij die in het ongelijk gesteld wordt alle proceskosten van de ander moet betalen. Bovendien zullen de procespartijen in veel gevallen na de procedure nog samen door moeten, bijvoorbeeld als ouders van hun gezamenlijke kinderen. De rechter wil in zulke gevallen voorkomen dat de verhoudingen (nog meer) op scherp komen te staan. De hoofdregel is dus: ieder draagt zijn eigen proceskosten. Ook in familiezaken komt het –bij uitzondering– voor dat de ene partij de proceskosten van de andere partij moet betalen. De rechter zal dat niet uit zichzelf doen, dus een proceskostenveroordeling moet wel expliciet aan de rechter worden gevraagd. Daarbij zal goed moeten worden onderbouwd waarom er sprake is van dusdanige bijzondere omstandigheden dat het onredelijk zou zijn dat beide partijen zijn/haar eigen proceskosten betalen. Zoals het gerechtshof het omschreef zal er bijvoorbeeld ‘zeer evident sprake moeten zijn van het nodeloos in rechte betrekken van de wederpartij’. Ofwel, het was compleet onnodig om de procedure op te starten en het had overduidelijk moeten zijn voor degene die de procedure opstartte dat het verzoek geen kans van slagen had. Ook de (proces)houding van een partij kan een reden zijn voor de rechter om diegene in de proceskosten van de ander te veroordelen. Wanneer de rechter ervoor kiest om één van de partijen in de proceskosten te veroordelen, zijn er met betrekking tot de advocaatkosten twee opties. Ofwel de werkelijke advocaatkosten worden vergoed, hetgeen betekent dat de feitelijk gemaakte kosten door de andere partij moeten worden vergoed. De tweede optie is dat de advocaatkosten worden vastgesteld op basis van het liquidatietarief. In de praktijk sluiten rechters –zeker in het familierecht– eigenlijk altijd aan bij het liquidatietarief. Dit betekent dat het salaris van de advocaat wordt vastgesteld aan de hand van een gefixeerd bedrag. Dat tarief is doorgaans veel lager dan de kosten die u daadwerkelijk aan de advocaat hebt betaald. Dat houdt in dat u alsnog een gedeelte van de advocaatkosten zelf moet betalen. Het griffierecht en de eventuele kosten van de deurwaarder komen –in geval van een proceskostenveroordeling– vaak wel voor rekening van de andere partij. In het familierecht is nog altijd de hoofdregel dat proceskosten worden gecompenseerd en dat de dus alle kosten voor ieders eigen rekening komen. Slechts in bijzondere gevallen kan de rechter daarvan afwijken.