Wat is de betekenis van artikel 138 van het Wetboek van Strafrecht?

Juridisch wordt huisvredebreuk als volgt omschreven: “Hij die een woning, besloten lokaal of erf, dat bij een ander in gebruik is, wederrechtelijk binnendringt of weigert te verlaten.” Je hebt daarvoor geen toestemming gegeven maar iemand treedt toch bij jouw woning naar binnen. Of iemand die in je woning binnen is wil je woning niet verlaten terwijl je dit hebt gevraagd. Gebeuren deze zaken zonder jouw toestemming dan is er sprake van huisvredebreuk. In artikel 138 Wetboek van Strafrecht wordt gesproken over binnendringen. Hieronder wordt verstaan dat men een huis, besloten lokaal of erf binnengaat tegen de evidente wil van de bewoner.

Huisvredebreuk is het zonder toestemming binnendringen of verblijven in een woning, erf, of besloten lokaal van een ander. Volgens artikel 138 Sr is huisvredebreuk een misdrijf, omdat het een ernstige inbreuk maakt op het recht op privacy en veiligheid in een woning of ruimte. Artikel 138 Sr luidt als volgt:“Hij die in de woning of het besloten lokaal of erf, bij een ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringt of, wederrechtelijk aldaar vertoevende, zich niet op de vordering van of vanwege de rechthebbende aanstonds verwijdert, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie. Hij die zich de toegang heeft verschaft door middel van braak of inklimming, van valse sleutels, van een valse order of een vals kostuum, of die, zonder voorkennis van de rechthebbende en anders dan ten gevolge van vergissing binnengekomen, aldaar wordt aangetroffen in de voor de nachtrust bestemde tijd, wordt geacht te zijn binnengedrongen. Indien hij bedreigingen uit of zich bedient van middelen geschikt om vrees aan te jagen, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie. De in het eerste en derde lid bepaalde gevangenisstraffen kunnen met een derde worden verhoogd, indien twee of meer verenigde personen het misdrijf plegen.” Huisvredebreuk wordt beschouwd als een misdrijf. De strafmaat is afhankelijk van de omstandigheden, maar volgens artikel 138 Sr, lid 1 kan dit leiden tot een gevangenisstraf van maximaal één jaar of een geldboete van maximaal € 10.300,- (sinds 1 januari 2024). In de regel zal er bij een veroordeling een boete of een taakstraf worden opgelegd. Als er sprake is van braak, dreiging en/of in vereniging dan kunnen de straffen hoger uitvallen Huisvredebreuk omvat verschillende situaties waarin iemand zonder toestemming een ruimte binnendringt of verblijft zoals woningen en appartementen, kantoren, garages of andere ruimtes die niet openbaar toegankelijk zijn, en privéterreinen die horen bij het voorgaande.

Artikel 138 van het Wetboek van Strafrecht betreft huisvredebreuk. Huisvredebreuk is een misdrijf waarop doorgaans een lagere straf staat dan vier jaar. Voorlopige hechtenis is mogelijk voor feiten waarop een gevangenisstraf van vier jaar of meer staat. Op basis van de gebruikelijke strafmaat in Nederland voor huisvredebreuk, wordt art 138 Sr doorgaans niet beschouwd als een VH-feit. Er zijn echter specifieke omstandigheden waarin de ernst van de situatie kan leiden tot een andere beoordeling door de rechter.